Το πρόγραμμα «Νοσηλεία στο Σπίτι» (ΝΟΣΠΙ) ξεκίνησε από ένα 12χρονο αγόρι που έπασχε από μια σπάνια καρδιολογική νόσο και πλέον δεν βρίσκεται στη ζωή. Οι παρατεταμένες νοσηλείες του μικρού Κωνσταντίνου στο νοσοκομείο, αλλά και η αναστάτωση για τον ίδιο και την οικογένειά του, έριξαν τον πρώτο «σπόρο» της ιδέας της ασφαλούς νοσηλείας στο σπίτι, το 2011.
Ο γιατρός του, καθηγητής Παιδιατρικής και διευθυντής στη Γ’ Παιδιατρική Κλινική του «Ιπποκράτειου» Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, Ιωάννης Τσανάκας, έγινε ο «πατέρας» του προγράμματος και σημερινός επιστημονικός υπεύθυνος του ΝΟΣΠΙ. Το υπουργείο Υγείας, από την πλευρά του, αγκάλιασε την ιδέα και αποφάσισε να την επεκτείνει.
Η πιλοτική λειτουργία του προγράμματος «Νοσηλεία στο Σπίτι» (ΝΟΣΠΙ) ξεκίνησε εντός του 2023 σε τρία νοσοκομεία της χώρας («Αγιος Σάββας», «Ιπποκράτειο» Θεσσαλονίκης και ΠΑΓΝΗ Κρήτης) και αναμένεται να επεκταθεί από το ερχόμενο έτος σε ακόμη επτά.
Χαρακτηριστικά
Το πρόγραμμα, όπως δηλώνει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής η υπεύθυνη του προγράμματος από την πλευρά του υπουργείου Υγείας, γενική γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, Λίλιαν Βιλδιρίδη, «περιλαμβάνει συγκεκριμένες κατηγορίες ασθενών που μπορούν υπό προϋποθέσεις να λαμβάνουν με ασφάλεια την απαιτούμενη φροντίδα στο σπίτι τους, υπό τη συνεχή παρακολούθηση της θεραπευτικής ομάδας, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας» και «αναμένεται να συμβάλει στην αποσυμφόρηση των τριτοβάθμιων κέντρων παροχής φροντίδας, προς όφελος της βελτίωσης της ποιότητας ζωής των ασθενών και των οικογενειών τους, της μείωσης του χρόνου νοσηλείας, αλλά και του κόστους φροντίδας, καθώς και της πρόληψης εμφάνισης λοιμώξεων».
Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται με 14,7 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και βρίσκεται υπό τον έλεγχο και την καθοδήγηση του Οργανισμού Διασφάλισης Ποιότητας στην Υγεία (ΟΔΙΠΥ Α.Ε.).
Το βασικό κριτήριο ένταξης ενός ασθενούς σε πρόγραμμα κατ’ οίκον νοσηλείας είναι, κυρίως, η πολυπλοκότητα και η χρονιότητα της νόσου, καθώς και η ανάγκη μηχανικής υποστήριξής του. Τα κριτήρια ένταξης διαφέρουν, όπως αναφέρει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο Βασίλης Μπαλάνης, διευθύνων σύμβουλος του ΟΔΙΠΥ.
«Το πρόγραμμα αφορά ασθενείς, παιδιά και ενήλικες με διαφορετική υποκείμενη κύρια νόσο (χρόνια αναπνευστικά αποφρακτικά ή περιοριστικά νοσήματα, νευρολογικές παθήσεις ταχέως ή βραδέως εξελισσόμενες, όπως νόσος κινητικού νευρώνα, μυασθένεια, κυστική ίνωση, χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια, χρόνια νοσήματα άλλων συστημάτων), που χρειάζονται εξειδικευμένη μακροχρόνια φροντίδα σε νοσοκομειακό περιβάλλον».
Καρκινοπαθείς
Οι ασθενείς με καρκίνο και επιπλοκές είναι, κυρίως, αυτοί που χρειάζονται μακροχρόνια υποστήριξη, καθώς και χορήγηση ογκολογικής θεραπείας κατ’ οίκον.
Στην περίπτωσή τους ο θεράπων ιατρός είναι αυτός που θα κρίνει με βάση τις θεραπείες που λαμβάνουν (ανοσοθεραπεία και βιολογικοί παράγοντες), εάν πληρούν τα κριτήρια σύμφωνα με τις επίσημες κατευθυντήριες οδηγίες. Εάν ναι, τότε εντάσσει τον ασθενή στο πρόγραμμα «ΟΙΚΟΘΕΝ» που «τρέχει» στο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο «Αγιος Σάββας».
Σύμφωνα με τον κ. Μπαλάνη, για να ενταχθούν οι ασθενείς «θα πρέπει προηγουμένως να έχουν λάβει χημειοθεραπεία σε νοσοκομείο (από 4 έως 9 κύκλους, αναλόγως του τύπου καρκίνου) ή τους 3 πρώτους κύκλους της ανοσοθεραπείας ή του βιολογικού παράγοντα και να έχουν πλέον διασυνδεθεί με τις δομές του νοσοκομείου (και των ΤΕΠ). Επίσης, απεικονιστικά θα πρέπει να μην υπάρχει πρόοδος της νόσου κατά την ένταξή του στο πρόγραμμα».
Στη συνέχεια, η μεταφορά και η εγκατάσταση από το Κέντρο Αναφοράς ΚΟΝ του ασθενούς στο σπίτι γίνονται από τους ιατρούς και τις νοσηλεύτριες ΚΟΝ, με τη συνδρομή του ΕΚΑΒ.
«Την πρώτη εβδομάδα γίνονται καθημερινές επισκέψεις για τη διαπίστωση της καλής λειτουργίας/προσαρμογής στο νέο περιβάλλον. Ολες οι δαπάνες ΚΟΝ βαρύνουν τον προϋπολογισμό του νοσοκομείου όπου ανήκει το Κέντρο Αναφοράς ΚΟΝ», εξηγεί ο κ. Μπαλάνης.
Πώς γίνεται η επιλογή των ασθενών
Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΔΙΠΥ, Βασίλης Μπαλάνης, μιλώντας στο πρόσφατο συνέδριο της ΕΣΔΥ την Πέμπτη (7/12), εξήγησε πως η επιλογή γίνεται από τη διεπιστημονική ομάδα ΚON.
«Ο θεράπων ιατρός είναι αυτός που προτείνει να εξεταστεί η δυνατότητα συνέχισης της νοσηλείας του ασθενούς στο σπίτι, ο νοσηλευτής ΚΟΝ με τον ψυχολόγο επιβεβαιώνουν για την καλή συνεργασία με το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και την επάρκεια του φροντιστή (συγγενής, κοντινό πρόσωπο κ.ά.) στη διαχείριση του ασθενούς και ο κοινωνικός λειτουργός επιβεβαιώνει για την καταλληλότητα του οικογενειακού περιβάλλοντος (συνθήκες και υποδομές σπιτιού)».
Στην πλήρη ανάπτυξη του προγράμματος προβλέπεται η συμμετοχή 3 γιατρών και 6 – 8 νοσηλευτών, σε κάθε Κέντρο Αναφοράς.
Τέλος, απαιτείται η έγγραφη έγκριση του κάθε ασθενούς για την ένταξή του στο πρόγραμμα.
Επέκταση και σε άλλες ασθένειες
Από το υπουργείο Υγείας, όπως εξηγεί η γενική γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, Λ. Βιλδιρίδη, σχεδιάζεται η επέκταση του πιλοτικού προγράμματος σε νέες θεραπευτικές κατηγορίες, όπως σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση (σκλήρυνση κατά πλάκας), ασθενείς με κυστική ίνωση κ.ά., ίσως και εντός του επόμενου έτους.
Τέλος, σχεδιασμός υπάρχει και για το πέρας του προγράμματος το 2025, καθώς το υπουργείο Υγείας αποφάσισε να συνεχίσει το πρόγραμμα σε εθνική εμβέλεια, μέσω των Υγειονομικών Περιφερειών.
«Ολοι οι γονείς είναι ενθουσιασμένοι»
«Υλοποιούμε το πρόγραμμα από το 2011 και έχουμε ήδη βοηθήσει 360 παιδιά από όλη τη Βόρεια Ελλάδα. Θέλαμε να μεταφέρουμε στην Ελλάδα όλα όσα έκαναν τα νοσοκομεία του εξωτερικού. Δηλαδή, να δώσουμε τη δυνατότητα στους μικρούς ασθενείς μας να νοσηλεύονται στο σπίτι τους.
Πρόκειται για εξαιρετικά σοβαρά περιστατικά. Ομως, η νοσηλεία είναι εφικτή και στο σπίτι τους, εφόσον οι γονείς εκπαιδευτούν στα ειδικά μηχανήματα και νιώσουν τη σιγουριά ότι μπορούν να το κάνουν. Γι’ αυτό και το πρόγραμμα έχει δύο πυλώνες: Αρχικά, η εκπαίδευση και η εκμάθηση της διαδικασίας νοσηλείας στους γονείς και, δεύτερον, η σταθερή επικοινωνία με τις νοσηλεύτριες και τους γιατρούς», λέει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο εμπνευστής και πλέον εθνικός συντονιστής του προγράμματος, ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής Πνευμονολογίας του ΑΠΘ, Γιάννης Τσανάκας.
Οπως διευκρινίζει, «σήμερα, στο ΝΟΣΠΙ του “Ιπποκράτειου” συμμετέχουν 200 οικογένειες από όλη τη Βόρεια Ελλάδα. Αν κάποιο είναι από Αλεξανδρούπολη ή από Ιωάννινα και χρειάζεται να το δει γιατρός, τότε πηγαίνει στο νοσοκομείο της περιοχής του, με το οποίο έχει υπάρξει σχετική συνεννόηση».
Επέκταση
Να σημειωθεί ότι το 2020 η τότε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας ενημερώθηκε για το πρόγραμμα που υλοποιείτο για σχεδόν μία δεκαετία στη Γ’ Παιδιατρική του «Ιπποκράτειου» Θεσσαλονίκης και ενέταξε στο σχετικό πρόγραμμα τον «Αγιο Σάββα» της Αθήνας και το Πανεπιστημιακό Ηρακλείου. «Από το 2024 αναμένεται να ενταχθούν ακόμη επτά νοσοκομεία που θα καλύψουν σχεδόν την επικράτεια. Για παιδιατρικά είμαστε σε συζητήσεις με το “Αττικόν” και το “Αγία Σοφία”, ενώ για τους ενήλικες με το “Αττικόν” ή το “Σωτηρία” και τα νοσοκομεία Αλεξανδρούπολης, Ιωαννίνων, Λάρισας και Πάτρας», πρόσθεσε.
Ο κ. Τσανάκας στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός του θετικού αποτυπώματος του προγράμματος. «Ολοι οι γονείς είναι ενθουσιασμένοι. Μιλούν με τα καλύτερα λόγια. Είναι συγκινητικός ο τρόπος με τον οποίο αγκαλιάζουν τα στελέχη του προγράμματος. Παράλληλα, τα νοσοκομεία έχουν πάρει μια ανάσα, καθώς αποδεσμεύεται σημαντικός αριθμός κλινών, χωρίς όμως να τίθεται σε κίνδυνο η υγεία των ασθενών», κατέληξε.
Πηγή: eleftherostypos.gr